Kontynuując wywód z poprzedniego wpisu na blogu, tym razem skupmy się na tzw. kick back, czyli rabatach posprzedażowych wypłacanych kupującemu przez sprzedawcę w razie osiągnięcia określonej przez strony wielkości sprzedaży.

Czy rabat taki może stanowić zakazaną na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji dodatkową opłatę obciążającą sprzedającego?

W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że dodatkowe opłaty są dopuszczalne, jednak wyłącznie w przypadku świadczeń ekwiwalentnych. Nie będzie zatem stanowić czynu nieuczciwej konkurencji dodatkowa opłata będąca w rzeczywistości  wynagrodzeniem za świadczenia reklamowe i marketingowe, ale tylko jeśli dany sklep rzeczywiście prowadzi taką działalność w odniesieniu do towarów sprzedającego.

Jak opisano w poprzednim wpisie na blogu, opłaty dodatkowe w postaci opłat półkowych co do zasady stanowią czyn nieuczciwej konkurencji.

Jednakże jeżeli chodzi o omawiane premie pieniężne w postaci rabatu posprzedażowego, praktyka taka została rozstrzygnięta jako co do zasady dozwolona.

Wyjaśnienia kontrowersji wobec tego tematu podjął się Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 18.11.2015 roku (sygn. III CZP 73/15). Sądowi powierzono rozstrzygnięcie następującej kwestii:

„Czy rabat posprzedażowy wypłacany kupującemu przez sprzedawcę w razie osiągnięcia określonej przez strony wielkości sprzedaży stanowi opłatę inną niż marża handlowa, przewidzianą w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji?”

W związku z powyższym Sąd Najwyższy w omawianej uchwale uznał, iż w stosunkach handlowych między nabywcą prowadzącym sieć sklepów a dostawcą nie jest wyłączone uznanie zastrzeżonej w umowie premii pieniężnej uzależnionej od wielkości obrotów za rabat posprzedażowy niestanowiący opłaty przewidzianej w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. 

W związku z powyższym czynem nieuczciwej konkurencji co do zasady nie jest dodatkowa premia wypłacana pod warunkiem wzrostu sprzedaży. Powyższe potwierdziły także inne stanowiska judykatury, przykładowo  wcześniejszy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2015 r., sygn.I CSK 136/14).

Stanowisko sądów nie zawsze jest jednak jednolite w tek kwestii, dlatego należy być ostrożnym. Warto przytoczyć inny wyrok Sądu Najwyższego, w którym uznano, „iż uzgodnienie w umowie, iż sprzedawca wypłaci kupującemu premię pieniężną z tytułu osiągnięcia nawet określonej wielkości sprzedaży oceniać należy jako udzielenie tzw. rabatu posprzedażowego, mieszczącego się w kategorii rabatu wskazanego w art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. Wskazane w tym przepisie formy utrudniania dostępu do rynku nie wymagają wykazywania, że takie utrudnienie nastąpiło, ponieważ tego rodzaju w ustawie określone, stypizowane („nazwane”) zachowanie zostało już z woli ustawodawcy uznane za czyn nieuczciwej konkurencji, polegający na utrudnianiu dostępu do rynku.”(wyrok SN z 16 stycznia 2015 r., III CSK 244/14).