W dzisiejszym wpisie omówiony zostanie kolejny czyn nieuczciwej konkurencji jakim jest opatrywanie towarów lub usług fałszywym lub oszukańczym oznaczeniem geograficznym wskazującym bezpośrednio albo pośrednio na kraj, region lub miejscowość ich pochodzenia albo używanie takiego oznaczenia w działalności handlowej, reklamie, listach handlowych, rachunkach lub innych dokumentach. (Art. 8 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji).

Jak wiadomo, bardzo często to właśnie geograficzne pochodzenie towaru lub usługi jest motorem napędzającym ich sprzedaż, a także elementem ich promocyjnego wspierania.
Przywołany artykuł chroni zarówno producentów jak i nabywców. Treść przepisu wskazuje na to, iż odnosi się on do najzwyklejszych oznaczeń geograficznych, a więc takich, których użycie nie musi wskazywać bezpośrednio na jakość danego produktu, chociaż potencjalny nabywca takową jakość wiąże często z danym pochodzeniem produktu.
Podzielając stanowisko przedstawicieli doktryny, oznaczeniami fałszywymi są oznaczenia obiektywnie nieprawdziwe, za oszukańcze zaś uważa się takie, które wprawdzie wskazują na prawdziwe miejsce pochodzenia, lecz w rzeczywistości prowadzą do powstania u odbiorców mylnego wyobrażenia o pochodzeniu towarów lub usług ( Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz. LexisNexis Wyd. 5).
Z fałszywym oznaczeniem będziemy mieli do czynienia przykładowo wówczas, gdy elementem dominującym danego oznaczenia towaru będzie Wieża Eiffla, podczas gdy dany produkt został wytworzony poza terytorium Francji.
Miejsce pochodzenia to kraj, region lub miejscowość pochodzenia towarów (usług). Nazwa pochodzenia to nazwa regionu, konkretnego miejsca lub w wyjątkowych przypadkach kraju używana do opisu produktu rolnego lub środka spożywczego: pochodzącego z tego regionu, konkretnego miejsca lub kraju, oraz którego jakość lub cechy charakterystyczne są głównie lub wyłącznie związane z tym szczególnym otoczeniem geograficznym i właściwymi dla niego czynnikami naturalnymi oraz ludzkimi, i którego produkcja, przetwarzanie i przechowywanie odbywa się na tym określonym obszarze geograficznym.
W celu dochodzenia roszczeń na podstawie art. 8 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawodawca przewidział pewne ułatwienie. Przy ustalaniu bowiem, czy przedsiębiorca dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji wskazanego w tym przepisie, nie jest wymagane wykazanie wystąpienia wprowadzenia w błąd wskutek użycia fałszywego lub oszukańczego oznaczenia geograficznego towarów lub usług wskazującego bezpośrednio lub pośrednio na kraj, region lub miejscowość ich pochodzenia. Przesłanka wprowadzenia w błąd pozostaje zatem bez znaczenia z punktu widzenia odpowiedzialności
Do dochodzenia roszczenia wystarczające jest wykazanie, iż przedsiębiorca używa fałszywych lub mylących oznaczeń geograficznych.
W przywołanym na wstępie art. 8 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawodawca dość szeroko wskazał na zakres działalności przedsiębiorcy. Oszukańcze lub fałszywe będzie nie tylko bowiem bezpośrednie opatrywanie towarów (usług) danym oznaczeniem geograficznym. Przedsiębiorcy mogą bowiem go używać jeszcze przed ich oferowaniem (wprowadzeniem do obrotu) w kontaktach z potencjalnymi odbiorcami używać takich oznaczeń w reklamie, listach handlowych, rachunkach lub innych dokumentach związanych z prowadzoną działalnością handlową, co też będzie stanowić czyn nieuczciwej konkurencji.

Ochronie oznaczeń geograficznych są również poświęcone art. 22-24 Konwencji Paryskiej o ochronie własności przemysłowej.
Ochrona oznaczeń geograficznych zagwarantowana została także w ustawie Prawo własności przemysłowej.
Szczególną ochroną oznaczeń geograficznych w prawie wspólnotowym objęto też określone towary. Ochronę określonych towarów przewidują:

– rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 110/2008 z dnia 15 stycznia 2008 r. w sprawie definicji, opisu, prezentacji, etykietowania i ochrony oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1576/89 (Dz. Urz. UE L 39 z 13.02.2008, s. 16);
– rozporządzenie nr 823/87 Rady (EWG) z dnia 16 marca 1987 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące win gatunkowych produkowanych w określonych regionach (Dz. Urz. WE L 84 z 27.03.1987, s. 59);
– rozporządzenie Rady (WE) nr 479/2008 z dnia 29 kwietnia 2008 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wina, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1493/1999, (WE) nr 1782/2003, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 3/2008 oraz uchylające rozporządzenia (EWG) nr 2392/86 i (WE) nr 1493/1999 (Dz. Urz. UE L 148 z 06.06.2008, s. 1);
– rozporządzenie nr 510/2006 Rady (WE) z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 93 z 31.03.2006, s. 12);
– rozporządzenie Komisji (WE) nr 1898/2006 z dnia 14 grudnia 2006 r. określające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 510/2006 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 369 z 23.12.2006, s. 1).

Stosowanie fałszywych lub oszukańczych oznaczeń geograficznych może być również przedmiotem postępowania przed Prezesem UOKiK jako praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów, polegająca na naruszaniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji.